شکاکیت خفیف mitigated skepticism شکاکیت خفیف: هیوم معتقد بود که باید به خود بقبولانیم که تنها در ریاضیات است که انسان به برهان قاطع یا همان قطعیت صد در صد می تواند دست یابد. او بر این باور بود که قطعیت در هیچ نقشی در کارهای دیگر و در زندگی انسان ندارد. او تاکید می […]

انرژی جنبشی هر جنبنده ای در گستره هستی دارای انرژی است که توسط آن انرژی به جنبش در می آید. به این انرژی که سبب جنبش آن جنبنده می شود انرژی جنبشی گویند. به هر میزان که چیزی با سرعت بیشتری حرکت نماید، به همان اندازه دارای جرم و انرژی جنبشی فزون تری است. اولین […]

وحدت وجود یا همه خدایی فلسفه از آغاز تا کنون مشرب های متفاوتی را در خود پرورده است که یکی از آنان دیدگاه “وحدت وجود یا همه خدایی” می باشد. در این نظرگاه، خدا وند تبارک و تعالی را عین هستی و کائنات و به تعبیری دیگر عین طبیعت می انگارد. چنین اندیشه ای تمام […]

خردگرایی یا اصالت عقل rationalism سالها سلطه ی کلیسایی بر افکار عمومی سایه ای سترگ افکنده بود تا اینکه سرانجام سایه ها رفته رفته کم رنگ باختند. در این میان تعداد زیادی بر اندیشیده پای می فشردند که تنها از راه عقل و خرد می توان به شناخت جهان و گیتی دست یافت. به این […]

جوهر essence در فلسفه ذات و ماهیت هر چیزی را جوهر گویند. جوهر چیزی است که آن چیز را چنین نموده است.  یعنی وجه مشخص هر چیز جوهر آن نام دارد. مثلاً جوهر اسب تک شاخ در این است که اسبی است که شاخی بر فرق سرش دارد، اما این بدان معنی نیست که بگوییم […]

شناخت شناسی epistemology شاخه ای از فلسفه به شاخت شناسی می پردازد که سوال اصلی آن این است که اولاً:”شناخت چیست؟”، “آیا شناخت امکان پذیر است؟”، “آیا می توان چیزی را شناخت و اگر امکان دارد به شناخت چه نوع چیزی می توان دست یافت؟”، “چگونگی شناخت چیزها چگونه میسر است؟” شاخه ی شناخت شناسی […]

تجربه گرایی یا اصالت تجربه empiricism برخی اعتقادشان بر این است که هرگونه شناختی تنها از طریق تجربه حاصل می شود که تجربه گرایی یا اصالت تجربه نام گرفته است. جهان پر از محسوسات است و انسان به واسطه ی تجربه آنان به شناخت دست می یابد. بنابر این، جهان تجربی empirical world جهانی سرشار […]

تفاوت ماهیت و وجود اولین کسی که میان مفهوم واژه های “ماهیت” و “وجود” تفاوت قائل شد، توماس آکویناس بود. توماس آکویناس (۱۲۲۵ – ۱۲۷۴) فیلسوف برجسته ی قرن سیزدهم بود. از آن پس این تفاوت و تمایز در فلسفه همواره مورد بحث و اختلاف نظرهایی بوده است. “ماهیت” یک چیز همان چیزی است که […]

تومیسم توماس آکویناس (۱۲۲۵ – ۱۲۷۴) فیلسوف برجسته ی قرن سیزدهم، و به اعتقاد بسیاری از فلسفه دانان، بزرگترین فیلسوف از زمان آوگوستینوس است. در سال های اخیر توماس در اذهان کاتولیک های مسیحی از جایگاه ویژه ای برخوردار بود. زیرا  پاپ لئوی سیزدهم فلسفه ی او را به عنوان سرمشق و الگویی برای اندیشه […]

تثلیث تثلیث به معنی “سه گانگی” است. در دین مقدس مسیحیت تثلیث جایگاه ویژه ی خود را دارد. مسیحیان معتقدند که خداوند “سه گانه” است. در آموزه های آنان تثلیث (سه گانگی) چنین است:”خدا در مقام پدر، خدا در مقام پسر و خدا در مقام روح القدس یا همان روح مقدس”. در چنین آموزه ای […]

قیاس deduction “قیاس” به استدلال از عام به خاص گفته می شود. مثلاً گفته می شود:”اگر انسان می میرد یا میراست، پس سقراط هم که انسان است، به ناچار و ناگزیر میرا است.” “قیاس” را خیلی ها معتبر می دانند. در مقابل “قیاس” اصطلاح دیگری به کار گرفته می شود که بدان “استقراء” induction می […]